حسابداری تسعیر ارز

حسابداری تسعیر ارز

تسعیر ارز در حسابداری :

فرآیندی است که به وسیله آن اطلاعات مالی یک واحد پولی به واحد پولی دیگر بیان می شود . اما باید به این نکته توجه داشت که یک فرق اساسی بین تبدیل ارز و تسعیر ارز وجود دارد به این معنی که در تبدیل ارز ، دارایی به طور واقعی از یک واحد پولی به واحد پول دیگری تغییر می کند ولی در تسعیر ارز ، دارایی بدون تغییر باقی می ماند و تنها مبنای ارزیابی تغییر خواهد کرد .

نحوه تسعیر ارز در موسسات مختلف بنا به سیاست داخلی آن شرکت متفاوت است که در ذیل به شرح روش ها و همچنین مزایا و معایب مربوط به هر کدام می پردازیم .

1. تعیین یک نرخ ارز واحد و استفاده از آن از ابتدای یک دوره مالی تا پایان سال مالی یا حداقل تا زمانی که ترخ ارز تغییرات قابل ملاحظه ای نداشته باشد .
2. تعیین نرخ ارز به صورت ماهانه یا فصلی که عملیات تسعیر براساس همان نرخ ثابت ماهانه یا فصلی صورت پذیرد .از مزیت دو روش فوق سهولت کاربری آن است اما چنانچه تغییرات نرخ ارز نسبتا زیاد باشد بخشی زیادی از هزینه ها و درآمدها عملیاتی به حساب سود و زیان ارز منتقل نمی شود که می توان از آن به عنوان معایب استفاده از این دو روش نام برد.
3. استفاده از نرخ های روزانه و جاری در محاسبات تسعیر ارز

از مزایای استفاده از این روش محاسبه دقیق قیمت تمام شده دارایی ها می باشد و تنها ایراد آن وجود نرخ های متعدد ارز است که هزینه و زمان زیادی را برای کنترل می طلبد .

لازم به ذکر است از آنجایی که تعیین نرخ لحظه ای ارز دشوار است، بنا به ملاحظات عملی از نرخی استفاده می شود که تقریبی از نرخ تسعیر در تاریخ انجام معامله باشد. برای مثال، کلیه معاملاتی که طی یک هفته یا یک ماه انجام می شود براساس میانگین هفتگی یا ماهانه تسعیر می شود. لیکن چنانچه نوسانات نرخ ارز قابل توجه باشد ، استفاده از نرخ میانگین برای تسعیر معاملات ارزی انجام شده طی دوره قابل اتکا نخواهد بود(استاندارد۱۶بند۱۰)

مثال :

بدهی شرکت x در تاریخ ۹۷/۰۵/۲۰ به مبلغ ۲۰ دلار می باشد (نرخ دلار در این تاریخ ۱۰۰٫۰۰۰ ریال). سررسید باز پرداخت بدهی شرکت ۹۷/۰۷/۲۰ و نرخ دلار در همین تاریخ مبلغ ۱۴۰٫۰۰۰ ریال می باشد.

برای محاسبه سود و زیان حاصل از تسعیر ارز :

       ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ =۱۰۰٫۰۰۰ * ۲۰

       ۲٫۸۰۰٫۰۰۰ =۱۴۰٫۰۰۰ * ۲۰                                           زیان حاصل از تسعیر ارز

       ۸۰۰٫۰۰۰ =۲٫۰۰۰٫۰۰۰ – ۲٫۸۰۰٫۰۰۰

 از آنجایی که مبلغ ریالی پرداختی ما پس از تسعیر ارز بیشتر از مبلغ واقعی پرداختی ماست این اختلاف به عنوان هزینه ناشی از تسعیر ارز شناسایی می شود .

ثبت سند حسابداری:

                 سود و زیان تسعیر ارز

                                                 حسابهای پرداختنی

قابل ذکر است که هزینه ما از لحاظ ریالی افزایش یافته است درحالیکه از نظر دلاری هیچ تغییری نداشته است .

بخشنامه مالیاتی در مورد تسعیر ارز

پیرو بخشنامه شماره ۱۷/۹۶/۲۰۰ مورخ ۱۳/۰۲/۱۳۹۶ و باتوجه به بند ب ماده ۴۵ قانون احکام دائمی برنامه­های توسعه کشور مصوب ۱۰/۱۱/۱۳۹۵ مبنی بر اینکه سود تفاوت نرخ ارز ناشی از تسعیر ارز حاصل از صادرات از هرگونه مالیات معاف است، بنابراین از تاریخ ۰۱/۰۱/۱۳۹۶(حسب حکم مندرج در ماده ۷۳ قانون فوق) بند ۱ قسمت نکات قابل توجه در رسیدگی مالیاتی دستورالعمل شماره ۵۲۴/۹۳/۲۰۰ مورخ ۲۲/۰۶/۱۳۹۳ به شرح زیر اصلاح می­گردد:

” سود حاصل از تسعیر ارز به استثنای سود تفاوت نرخ ارز ناشی از تسعیر ارز حاصل از صادرات صرفنظر از منشاء تحصیل آن مشمول مالیات خواهد بود. بدیهی است زیان تسعیر ارز حاصل از صادرات نیز با توجه به ماده ۱۰۵ و تبصره ۲ ماده ۱۴۷ قانون مالیاتهای مستقیم قابل قبول نخواهد بود.”۵۰/۹۶

سید کامل تقوی نژاد

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور